Al langere tijd is er een discussie over onveilige combinaties van duikflessen en kranen. Recente, ook dodelijke ongevallen hebben opnieuw de aandacht terecht op dit thema gevestigd. Maar daarnaast worden we ook in duikzaken geconfronteerd met het feit dat men in sommige zaken weigert om flessen met gasdraad of ontbrekende markeringen te vullen. Tijd voor een artikeltje dus. Niet te technisch, hoop ik.
De korte samenvatting:
Als je niet weet hoe het zit, koop dan een duikfles met kraan waarop duidelijk M25x2 staat vermeld. Dit moet zichtbaar zijn op de fles en de kraan. In de winkels zal dit wel in orde zijn, maar bij tweedehands zaken is dat zeker een aandachtspunt.
Draai de kraan er niet zelf af of op. Laat dat over aan de professionals.
De iets langere samenvatting:
Allereerst wat is “draad”?
Met draad bedoelen we in deze context eigenlijk schroefdraad. De meeste mensen zullen het wellicht nog kennen van sommige lampen, waar je een lamp in een fitting schroefde. Het zal niet verrassen dat de schroefdraad op de lamp en die in de fitting moeten passen. Gelukkig worden daar afspraken over gemaakt. De schroefdraad van een lamp wordt Edison-schroefdraad genoemd.
Nu naar duikflessen
Er zijn een aantal soorten draad in omloop voor de draad die de kraan met de fles verbindt. Bekende soorten zijn:
- M25x2. Dit is volgens de laatste ISO norm en wordt ook wel metrische draad genoemd. Maar pas op: er zijn vele soorten metrische draad. De 25 slaat op de diameter van 25 millimeter en de 2 slaat op de spoed van 2 millimeter. Oftewel als je de kraan 1 keer ronddraait gaat hij 2 millimeter de fles in of uit.
- BSPP ¾”. Dit is wat vaak gasdraad wordt genoemd. 3/4″ slaat op de diameter. 3/4″ is 3/4 inch en dat is ongeveer 19 mm. De spoed is ongeveer 1,8 mm.
Het vervelende is nu dat een M25x2 kraan soms lijkt te passen in een BSPP 3/4″ draad van een fles. Maar dat is een onveilige situatie! Onder druk kan de kraan er af vliegen en de energie die daarbij vrij komt is voldoende om te leiden tot een dodelijk ongeval.
In oude flessen en kranen is vaak niet te zien welke draad er gebruikt is. Wanneer dit onduidelijk is zullen veel duikzaken nu weigeren om te vullen. Sommige gaan zelfs zo ver dat ze alleen nog flessen vullen waar zowel op de fles als op de kraan duidelijk de markering M25x2 te zien is.
Wat je mening hierover ook is, discussie met de duikzaak heeft weinig zin en leidt alleen tot irritatie aan beide zijden. De duikzaak is verantwoordelijk voor de veiligheid en mag dus bepalen wat ze wel of niet wil vullen.
Een mooi overzichtje van de mogelijke combinaties van cilinderdraad en kraan draad:
Het gedetailleerde verhaal:
Voor het gedetailleerd verhaal verwijs ik graag naar het artikel van JW Bech, gepubliceerd door de NOB.